Madde, bir ağırlığı olan ve boşlukta yer tutan bir varlığa verilen isimdir. Atom nedir ise sorusunun cevabına gelecek olursak, maddeyi oluşturan en küçük ve en temel yapı taşı olarak adlandırılır.
Atom Nedir?
Dünya genelinde belirlenen tüm elementler atomlardan meydana gelmektedir. Zaman zaman bu elementler bileşiklerle karıştırılır. Ancak bileşikler farklı elementlerin bir araya gelmesi ile meydana gelir.
Elementler birbirinden farklı özelliklere sahiptir. Tüm elementlerin birbirinden farklı özellikler göstermesinin en önemli nedeni ise atom özelliklerinin farklılık göstermesi olarak bilinir.
Elementler hakkında bilgi sahibi olunmak istenildiğinde temel yapı taşları olan atom özelliklerinin incelenmesi gerekir. Bir başka şekilde ifade etmek gerekirse, aynı cins atomlar elementleri; farklı cins atomlar ise bileşikleri meydana getirir.
Çevremizde gördüğümüz ve gündelik yaşamın içerisinde kullandığımız su, ateş, toprak gibi maddelerin tümü atomların bir araya gelmesi ile oluşmaktadır.
Atomun Yapısal Özellikleri Nelerdir?
Atomu tam anlamı ile tanıyabilmek ve kavrayabilmek için atom nedir sorusunun cevabını aldıktan sonra atom yapısal özellikleri nelerdir bu konu hakkında bilgi sahibi olmak gerekir. Atomun yapısal özellikleri elektron mikroskobu ile gözlemlenmektedir.
Atomun yapısal özelliği konusunda ortaya atılan “Kuantum Atom Teorisi” günümüzde hala geçerliliğini koruyan bir teoridir. Bu teoriye göre, elektronlar orbital olarak adlandırılan belli bölgelerde konumlanarak; atomun merkezinde bulunan çekirdeğin etrafında yerlerini almaktadır.
Orbitaller ise atomu oluşturan küresel katmanlar içinde yer alır ve belli enerji seviyelerine sahiptir. Bir kabuk gibi içi içe geçmiş olan orbitaller belirli şekil ve açılara sahiptir. Atomun çapı 10-8 santimetre, çekirdeğin çapı ise 10-13 santimetredir.
Atom Modelleri Nelerdir?
Atomun özellikleri birbirinden farklılık göstermektedir. Ve bu konuda birçok çalışma yapılmış, çalışmaların sonucunda farklı atom modelleri ortaya çıkmıştır.
Dolton Atom Modeli
19. yüzyılda yaşayan bilim insanı John Dalton tarafından oluşturulan atom modelidir.
Dalton’a göre atomlar çeşitli özellikleri olan içi dolu birer küreydi. Ve tüm elementlerin kimyasal açıdan aynı atom parçaları içerdiğini savunurdu.
Dalton Atom Modeli ortaya atılan ilk modeldir ve daha sonra yapılacak atom çalışmaları açısından önemli bir kaynak niteliğindedir.
Thomson Atom Modeli
Joseph John Thomson 1897 yılında atomun bilinenden de daha küçük parçacıklardan oluştuğu görüşünü ortaya atmıştır. Daha sonra atomlarda yüklü bulunan elektronların yük ve kütle oranını ölçerek atomun daha küçük parçacıklardan oluştuğunu tezini kanıtlamıştır.
Rutherford Atom Modeli
1911 yılında Ernest Rutherford tarafından ortaya atılan bu model, güneş sistemine benzerliği ile bilinmektedir. Bu modelin benzetildiği güneş sisteminde yer alan güneş, atomun içerisindeki proton dolu çekirdeği temsil etmektedir. Güneşin etrafında dönen gezegenler ise elektronları temsil eder.
Bohr Atom Modeli
Modeli ortaya atan bilim insanı Bohr, elektronların enerji seviyeleri arasında geçişler olduğunu ve bu geçişlerin atomların ışımalarının farklı dalga boylarında olmasına sebep olduğunu savunmuştur.
Bohr’un atom modeli çalışmalarına kadar elektronların yörünge ve hızları konularında yapılan çalışmalar yeterli değildi.